Bir Mühendisin Günlüğü

Merhabalar,

Uzun ve sıkıntılı bir süreç atlattıktan sonra (ki atlattığımı sandığım süreç daha boğucu bir hal almaya başladı ama neyse) nihayet blog’um için bir şeyler yapmaya niyet ettim. Bu ara, uzun zaman önce kiraladığım depolama sunucumu tam işlevli olarak kullanmaya niyet ederek yola çıktım. Önceden ownCloud tecrübem olmuştu. Bu sefer bana daha sempatik ve yenilikçi gelen Nextcloud‘u denemeye karar verdim. Ancak kararlı gibi dağıtılsa da maalesef kararlı sürümlerinde anormal ve beklenmeyen hatalarla karşılaşılıyor. Bu hatalar ile ilgili parça parça yazmayı düşünüyorum. Ancak ilerleyen günlerde 🙂

ownCloud’dan sonra Nextcloud’u tercih etmemin başlıca üç sebebi vardı:

1. Dosyaların kolayca taşınabilir hale gelmesi. İlginçtir ancak bu mesele ownCloud’da ölüm kalım meselesine dönüşüyordu.
2. Daha başarılı ofis uygulamaları. ownCloud’da bu işlev LibreOffice’in ilgili sunucuya kurulması ve Ayarlar içinden Yerel seçilerek halloluyordu. Bu haliyle iş görüyor ancak yer yer yetersiz oluyordu. Nextcloud ile bu özellik resmi olarak Collabora Online ofis ile ciddi anlamda güçlendirilmiş. Kurulumunun karmaşık olduğu hususunu es geçersek ilk incelemelerime göre mükemmele yakın görünüyor.
3. Henüz müzik dosyaları için doğrudan destek gelmemiş olsa da video dosyaları için getirilmiş olan doğrudan oynatma desteği var. Ancak bununla ilgili Temmuz ayı içinde düzeltileceği bildirilen ciddi bir hata var. Bununla ilgili blog yazısı, bu yazı yayınlandıktan sonraki birkaç gün içinde gelecek inşallah.

Bunun dışında gözlemlediğim şeyler daha çok kozmetik değişiklikler oldu. Birkaç yapısal değişiklik de var tabi. Bunlara da aşağıda değinmeye çalışacağım.

Başta şunları söylemeliyim ki; gözlemlediğim değişiklikler kurulum sonrası sistemin geldiği ilk yapılandırma üzerinedir. Nextcloud 12 ile ownCloud 9 sürümlerini kurup, güvenlik güncelleştirmelerini tamamladıktan sonra gözlenen özellikleri dilim döndüğünce anlatmaya çalışacağım.

ownCloud 9 (kendi sitesinden alındı)	Nextcloud 12 (benim sunucumdan alındı)

Zevkler ve Renkler 🙂

Öncelikle sitelerine birer kez baktıysanız renk şablonunun koyu maviden açık maviye geçtiğini gözlemleyebiliriz. Takdir edersiniz ki logoları da değişti tabi :). Ancak ownCloud’da hatırlamadığım ve Nextcloud’da karşıma çıkan bir ekran var ki, bugüne kadar neden bu yoktu diyesi geliyor insanın. Bu ekran sayesinde Nextcloud’un başlık ve slogan metinleri değiştirilebiliyor, başlıkların altındaki linklerin hedefi (nextcloud.com hedefine gidenler) değiştirilebiliyor, giriş ekranındaki ve içerideki logolar değiştirilebiliyor. Hatta ve hatta, uygulamanın ana rengi bile değiştirilebiliyor. Bu gerçekten özelleştirme anlamında muhteşem, devrim niteliğinde bir çalışma olmuş bence. Kurum içi/kurum için kullanımlarda, bu çok işe yarayacaktır.

Göze çarpan ikinci konu ise menü yapısı. ownCloud’da eklenti kullanılarak Nextcloud’daki menü yapısı elde edilirken, Nextcloud’da bu menü yapısı doğrudan geliyor. ownCloud’da menüye erişmek için sol üstte bulunan, ilgili sayfanın başlığına tıklamanız gerekiyor. Bunu yaptıktan sonra 3 sütundan oluşan bir ızgara içinde, üstte simgeler ve altta başlıklar olacak şekilde menü listeleniyor. Android cihazlardan aşina olduğunuz, launcher’ların klasör yapısını buna örnek gösterebiliriz kısaca. Nextcloud’da ise menüyü logo yanına sıralanan ikonlar oluşturuyor. Eğer bu ikonlar estetiği bozacak hale gelecekse, kalan menü nesneleri üç nokta ile dropdown list’e aktarılıyor. Bunun pratikte daha anlaşılır olduğunu ve kullanım kolaylığı sağladığını düşünüyorum açıkçası. Görsel açıdan bakarsak yine olumlu puan aldı benden. Tabi zevkler ve renkler tartışılmaz, görsellik size kalmış 🙂

Yukarıdaki örnek görselde ownCloud’un sağ üstünde kullanıcının avatarını görüyorsunuz. Nextcloud’da da aynı şekilde. Ancak ownCloud’da ben avatarı sadece kullanıcı sayfasında görüyordum. Avatar yerinde, varsa ad soyad, yoksa kullanıcı adı görünüyordu. Belki bir eklenti veya yapılandırma değişimi ile bu mümkün olabiliyordur, bilgim yok. Ancak Nextcloud doğrudan bu özellik ile geliyor. Görsel açıdan yine bir artı puan olarak görüyorum bunu.

Sadece görsellik mi? 🙂

ownCloud’da yönetici ekranı single page formundaydı. Sol menüye sahipti ancak menünün amacı kaydırma (scroll) ile sayfa içinde navigasyonu sağlamaktı. Single page sayfalar yerine göre güzeldir, ancak bu yönetim ekranına yakışmıyordu. Yakışmamasından ziyade neyin neyi yönettiği meçhul, her şey bir arada duruyordu. Nextcloud’da ise bu durumun önüne geçilmiş ve kategoriler sayfalara bölünmüş. Bu sayede yönetmek istediğiniz seçeneğe tıkladığınızda sadece onunla ilgili şeyler görüyorsunuz. Bu da kullanılabilirlik açısından artı puan demektir bence.

Nextcloud’un öntanımlı yapılandırmasında gördüğüm ve hiç hoşlanmadığım noktaya da gelmek lazım tabi. Yüklemeyi yaptıktan sonra sık kullandığım dış depolama özelliğinde eksilen bir şey olduğu gözüme çarptı. Yerel bir dizini dış depolama olarak gösterebilmek için yapılandırmanın değiştirilmesi gerektiğini farkettim. Daha doğrusu araştırmalarım sonucu bu bilgiyi edindim. Bu mesele hiç hoş olmamış, üstüne daha fazla konuşmak gereksiz olacaktır.

Ve Değişmeyen Şeyler…

Bir de eleştirmeden geçmek istemediğim bir konu, asırlardır gelenek haline gelmiş ve resmen işlevsiz olan upload özelliği. Bir dosyayı web arayüzünden upload etmek istediğinizde bu konu ölüm kalım savaşı halini alıyor. Yüklendi mi? Ne kadarı yüklendi? Ne kadar hızda yükleniyor? Her şey belirsiz. Maalesef bu durum Nextcloud’da da devam ediyor. Aynı uploader zımbırtısını, hiç değiştirmeden getirip çakmışlar resmen. ownCloud’un 3rd app’leri arasında flowupload uygulaması bu sorunu ciddi anlamda çözüyordu ancak Nextcloud’un uygulama mağazasında bunu görmemek üzdü beni. Zorla uyumlu hale de getirmek istemedim. Öyle bıraktım kendi haline, mümkün oldukça webdav kullanıyorum 🙂

Söylediğim ilk üç maddeden tekrar uzun uzadıya söz etmeme gerek yok zaten. Yazı fazlasıyla uzadı ve çoğu insan buraya kadar okumayacaktır muhtemelen 🙂

Değişim Sadece Uygulamada mı Olmalı?

Birde dış meselelerden bahsetmek lazım. Nextcloud’un dahili uygulama mağazası ownCloud’un mağazasından pek farklı değil. İyileştirilmiş işlevleri göz ardı edemem tabi. İkisi arasında kullanılabilirliği arttıran özellikler var. Ancak asıl değinmek istediğim nokta dış mağaza. Nextcloud’un mağazasının tasarımı değişmiş ve daha görsel bir hale gelmiş. Bunun yanı sıra kategorizasyon ve filtreleme daha başarılı olmuş ve çöp sayılabilecek uygulamalar bu mağazaya taşınmamış. Bu, platformun yeni olmasıyla alakalı da olabilir. İnşallah geriye dönük sürüm desteği sağlamak niyetiyle yola çıkıp kendilerine yeni bir mağaza çöplüğü çıkartmazlar. ownCloud 6 sürümü ile 9 arasında kıyamet gibi kritik yama yayınlanmış olmasına ve bu sürümün yükseltilmesi gerektiğini bas bas bağırmalarına rağmen hala eski uygulamaları mağazalarında saklıyorlar. Kimi indirilemiyor, kimi indirilse de sürüm uyumsuzluğu saptanamadığı için sistemi çalışmaz hale getiriyor. Neyse, iyi dileklerimizi de buradan sunalım naçizane 🙂

Sözün özüne gelirsek…

…bence Nextcloud genel oranda ownCloud’dan iyi. Ancak ownCloud’dan daha çok emek harcanması gerektiği kesin. Geliştiricilerin bu iki marka üstündeki stratejilerini bilmiyorum ancak artık ownCloud’u yavaş yavaş kendi haline bırakıp, iş yükünü Nextcloud’a aktarmaları gerektiği düşüncesindeyim. Umarım ileride bizi üzecek bir stratejileri yoktur.

Teşekkürler, Sevgili Okur! 🙂

Buraya kadar yazıyı tamamlayan ve yazının sonuna saran sevgili okur! Okuduğun için teşekkür ederim 🙂 Bu konunun aydınlatıcı olduğunu düşünüyorsan lütfen paylaşmayı unutma. Şayet soruların varsa, lütfen çekinmeden yorum yaz. Artık yorumlar konusunda daha dikkatli davranıp sorularına bol bol cevap vermeye çalışacağım 🙂

Ayrıca diploma sevincimle title’ımı da güncellemiş bulunmaktayım. Yeni imzamı aşağıda bulabilirsin! 🙂

Bol geliştirmeli günler dilerim 🙂

Semih KIROĞLU
Bilgisayar Mühendisi